Yaddaş pozulmaları

Uzun müddət istirahətsiz iş rejimi, psixoloji faktorlar, travmalar, yuxusuzluq və digər xəstəliklərlə əlaqəli olaraq yaddaş zəifləyə bilər, nəticədə buda gündəlik yaşamınızda, sosial həyatınızda problem yaradar.

Müdriklərdən biri deyib ki, ”Hələ ki xatırlayıram, mən yaşayıram”. Lakin uzun müddət istirahətsiz iş rejimi, psixoloji faktorlar, travmalar, yuxusuzluq və digər xəstəliklərlə əlaqəli olaraq yaddaş zəifləyə bilər, nəticədə buda gündəlik yaşamınızda, sosial həyatınızda problem yaradar.

Bunun səbəbləri müxtəlif ola bilər :

• beyində yaşla əlaqədar dəyişikliklər
• kəllə-beyin travması, insult, beyinin onkoloji xəstəlikləri
• digər orqan və sistemlərin təsirindən beyinin fəaliyyətində pozulmaların inkişafı
• xarici mənfi faktorların təsiri (yuxunun az olması, stress, beyinin həddən artıq yüklənməsi və s.)
• xroniki intoksikasiyalar (spirtli içkilər, siqaret, narkotiklər, bəzi dərman preparatların uzun müddət ərzində qəbulu, ziyanlı istehsalat və s.)

Yaddaşin pozulması bir çox nevroloji və digər sistem xəstəliklərdə rast gəlinir :

• Yaddaşın ən ciddi pozulması-Korsakov sindromunda rast gəlinir. pasiyentin zamana, məkana və ətrafına qarşı dezoriyentasiyası müşahidə olunur. Bu sindrom zamanı adətən əqli fəaliyyətin digər əlamətləri saxlanılmış olur. Səbəbləri xroniki alkoqol asılılığı, hippokamp patologoyaları, tiamin defisiti, travmalar,beyin şişləri və s-dir.
• Növbəti hal demensiyadır. Demensiya zamanı ali sinir fəaliyyətinin bütün xassələri pozulur. Qabıq forma demensiyada adi unutqanlıq inkişaf edir. Qabıqaltı demensiyada xəstədə emosionallıq, ətrafa olan reaksiyanın pisləşməsi, diqqət pozğunluğu yaranır.
• 55-60 yaşdan sonra inkişaf edən, amneziyaya səbəb olmayan, təhlükəsiz yaddaş pozulmaları da vardır. Səbəbi yaşla əlaqədar beynin reaksiya və sürət səviyyəsinin enməsidir.
• Alsheimer xəstəliyi - bu xəstəlikdən əziyyət çəkən insanlarda yaddaş və təfəkkür daim azalır və nəticədə insan yaddaşını tam itirir, özü özünə qulluq edə bilmir.

Konservativ müalicə ilə yanaşı yaddaş treninqləri də aparılmalıdır, vaxtlı-vaxtında yatıb durmaq, zehni işlə fiziki işi növbələşdirmək, istirahət etmək lazımdır. Qidalanarkən tərkibində amin turşular(zülallar), Fosfor, Kalsium, A, E və B qrup vitaminlər olan qidalara çox yer verilməlidir.